Muzeum Dialogu Kultur

Prof. dr hab. Robert Kotowski – historyk, muzealnik, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach. Redaktor naczelny „Rocznika Muzeum Narodowego w Kielcach”, adiunkt w Katedrze Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor licznych artykułów i opracowań m.in. Nowoczesne muzeum. Dziedzictwo i współczesność, Dziewczynka z obrazu. Historia życia Józi Oderfeldówny. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół muzealnictwa oraz historii społecznej XX wieku.

Bogdan Białek – psycholog, redaktor, założyciel i prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach. W latach 90. zajął się dziennikarstwem, pracował w „Gazecie Wyborczej”. W połowie lat 90. stworzył i redagował pierwsze polskie pismo psychologiczne „Charaktery”.  Przez wiele lat był współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Wielokrotnie nagradzany za zaangażowanie w dialog polsko- i chrześcijańsko-żydowski. Bohater pełnometrażowego filmu dokumentalnego Przy Planty 7/9 (Bogdan's Journey, prod. Polska/USA, 2016).

Prof. dr hab. Maciej Tomal – zatrudniony na stanowisku profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Instytucie Judaistyki. Doktorat językoznawstwa semickiego uzyskał w 2000 roku na podstawie rozprawy Judeoarabski komentarz karaima Jefeta ben Elego do Księgi Amosa. Edycja tekstu i komentarz (promotor prof. Janusz Danecki, Uniwersytet Warszawski). Podstawą przyznania tytułu doktora habilitowanego w zakresie językoznawstwa w 2009 roku (na Uniwersytecie Warszawskim) była książka Studies in Neo-Aramaic Tenses (Kraków–Budapeszt 2008). Publikuje prace z dziedziny karaimoznawstwa, językoznawstwa semickiego oraz historii literatury judeoarabskiej.

Ewa Kuma-Zielińska – absolwentka filologii germańskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie studentka 2 roku studiów II stopnia na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek: historia i kultura Żydów). Jej zainteresowania badawcze dotyczą społeczności żydowskiej Płocka w XIX wieku. Autorka tłumaczenia z jidysz na polski książki Churbn Otwock, Falenic, Karczew oraz rękopiśmiennych zapisków Bencjona Kalby pod kierunkiem dr Moniki Polit.

Dr Martyna Grądzka-Rejak – historyczka, judaistka, edukatorka. Pracuje w Biurze Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej; kierowniczka Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Getta Warszawskiego. Specjalizuje się w historii II wojny światowej, Zagłady Żydów, historii mniejszości narodowych i etnicznych, historii relacji polsko-żydowskich, kobiet oraz historii społecznej. Autorka m.in. książki Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie (1939–1945), nominowanej do nagrody Książka Historyczna Roku (2017).  

Dr Agnieszka Dziarmaga – historyczka, dziennikarka, specjalistka ds. PR, muzealniczka, kierowniczka Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego Świętokrzyski Sztetl w latach 2012–2022. Obecnie pracuje w Muzeum Wsi Kieleckiej. Autorka wielu publikacji i projektów naukowych, realizatorka dziewięciu edycji ogólnopolskiego konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi”, organizatorka kilkudziesięciu wystaw muzealnych. Od ponad 25 lat związana z mediami: ma na swoim koncie tysiące artykułów prasowych, z których znaczna część dotyczy ekumenizmu, dialogu międzyreligijnego i międzykulturowego, dziedzictwa biblijnego oraz historii. 

Dr Marek Tuszewicki – historyk, jidyszysta, adiunkt w Instytucie Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, obecnie pełniący funkcję wicedyrektora instytutu ds. studenckich. Autor przekładów prozy, poezji i tekstów publicystycznych m.in. z języka jidysz na polski oraz artykułów naukowych i książek poświęconych dziejom i kulturze Żydów polskich (m.in. Żaba pod językiem, Kraków 2015). Uczestnik projektów m.in. Żydowskiego Instytutu Historycznego dotyczącego pełnej edycji dokumentów Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego.  

Krzysztof Bielawski – specjalista do spraw dziedzictwa żydowskiego w Centrum Informacji Historycznej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, absolwent Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Warszawie oraz Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek: historia i kultura Żydów). Autor książki Zagłada cmentarzy żydowskich oraz artykułów publikowanych na łamach m.in. „Kwartalnika Historii Żydów”, „Miasteczka Poznań”, „Spotkań z Zabytkami”, rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, portalu Wirtualny Sztetl. 

Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski –  historyk, politolog, wykładowca Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Działu Naukowego Żydowskiego Instytutu Historycznego. Autor licznych książek m.in. Jan Karski. Bohater polskiego podziemia, U genezy Jedwabnego, Żydzi w Polsce – dzieje i kultura. Redaktor i edytor dokumentów źródłowych m.in. raportu Jürgena Stroopa z tłumienia powstania w getcie warszawskim.

Kinga Banasik – absolwentka Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2021 roku z wyróżnieniem obroniła dyplom pracą pod tytułem Relacje polsko-żydowskie w Kielcach w latach 1932–1939 w świetle „Kielcer Cajtung”. Kuratorka wystaw w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.

Dr hab. Leszek Hońdo – kierownik Zakładu Kultury Żydów w Instytucie Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprzewodniczący Komisji Historii i Kultury Żydów Polskiej Akademii Umiejętności. Zajmuje się kulturą Żydów, cmentarzami żydowskimi, hebrajską epigrafiką i myślą żydowską. Autor m.in.: Krakowski Memorbuch bejt hamidraszu Majera Dajana, Dom przedpogrzebowy przy Żydowskim Nowym Cmentarzu w Krakowie, Hebrajska epigrafika nagrobkowa w Polsce.

Dr Dominik Flisiak – historyk, badacz niezależny. W 2019 roku obronił pracę doktorską pt.  Działalność syjonistów-rewizjonistów w Polsce w latach 1944/1945–1950. Autor dwóch książek poświęconych żydowskiemu życiu politycznemu w powojennej Polsce: Syjoniści-rewizjoniści oraz Aktywiści Syjonistyczno-Socjalistycznej Partii Robotniczej Poalej Syjon-Hitachdut, a także publikacji Jakob Steinhardt (1887–1968). Życie i działalność (wydanie planowane na listopad 2022).

Dr Edyta Gawron – adiunktka w Instytucie Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przewodnicząca Akademickiej Rady Doradczej europejskiego projektu European Holocaust Research Infrastructure i ekspertka Komisji Europejskiej (od 2013). Prezeska Zarządu Fundacji Galicia Jewish Heritage Institute prowadzącej Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie (od 2011). Specjalizuje się w historii współczesnej Żydów w Polsce, historii Zagłady oraz dziejach diaspory żydowskiej w XX wieku. Autorka i redaktorka tekstów z zakresu współczesnej historii Żydów polskich, w szczególności krakowskich. 

Dr Marek Maciągowski – absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor ds. naukowych Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, wieloletni wykładowca przedmiotów dziennikarskich, autor wielu publikacji poświęconych życiu, historii i ludziom regionu. Interesuje się historią i kulturą Żydów w regionie świętokrzyskim. Autor kilkudziesięciu referatów i artykułów naukowych w publikacjach pokonferencyjnych, monografiach i publikacji zwartych, m.in. Sztetł Łopuszno – pamięć przetrwała, Żydzi w historii Chmielnika, Przewodnik po żydowskich Kielcach, Społeczność żydowska w Chmielniku XIX–XX wieku. 

Dr Alicja Bartnicka – adiunktka na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się szeroko rozumiana historia Niemiec, zwłaszcza dzieje Trzeciej Rzeszy, systemów totalitarnych, ze szczególnym

uwzględnieniem narodowego socjalizmu oraz włoskiego faszyzmu, historia II wojny światowej i niemieckiej okupacji w Polsce oraz historia Holocaustu.

Piotr Świerczyński – edukator Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach. Opracował i zrealizował projekt upamiętniający Wielką Synagogę w Kielcach – stworzył makietę i wirtualny model obiektu. Jest w trakcie studiów doktoranckich z teologii.

Prof. dr Jan Tomasz Gross – socjolog i historyk specjalizujący się w europejskiej historii XX wieku i historii Zagłady Żydów. W 1969 roku wyemigrował do USA, gdzie skończył studia socjologiczne na Uniwersytecie Yale. Pracował na wielu uczelniach w Stanach Zjednoczonych i Europie. Od roku 2003 jest profesorem historii na Uniwersytecie Princeton. Autor m.in.:  Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów. 

Prof. UJK dr hab. Mirosław Wójcik – historyk literatury, edytor i tłumacz. Biograf Emila Zegadłowicza, autor pierwszej w historii polskiej literatury monografii jego życia i twórczości (Pan na Gorzeniu). Jego zainteresowania naukowe dotyczą historii literatury okresu dwudziestolecia międzywojennego i współczesnej, edytorstwa, literatury i kultury żydowskiej. Autor licznych publikacji, m.in. Natan, syn Dawida, oraz tłumaczeń, m.in.: Yaffa Eliach Chasydzkie opowieści z czasów Holokaustu; Alice Coleman Schelling Alicja po drugiej stronie drzwi, Michael Skakun Scenariusz ocalenia. Członek Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich i Stowarzyszenia Żydowskiego Instytutu Historycznego. Współpracuje z redakcją Polskiego słownika biograficznego, współedytor Dzieł zebranych Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz Dzieł zebranych Brunona Schulza. Publikował na łamach m.in. „Akcentu”, „Tekstów Drugich” czy „Midrasza”. 

Grzegorz Gauden  – prawnik i ekonomista z wykształcenia. Były działacz i dziennikarz Solidarności w Poznaniu. W latach 1984–1993 przebywał na emigracji w Szwecji. Po powrocie do Polski był wydawcą prasy. W latach 2004–2006 redaktor naczelny  „Rzeczpospolitej”, a w latach 2008–2016 dyrektor Instytutu Książki w Krakowie. Autor książki Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918. 

Profesor tytularna Katarzyna Kuczyńska-Koschany – polonistka, komparatystka, eseistka, poetka. Zajmuje się interpretacją, recepcją poetycką, Zagładą Żydów, esejem i poezją dziecięcą. Autorka książek naukowych, m.in.: Rilke poetów polskich, Rycerz i Śmierć. O „Elegiach duinejskich” Rainera Marii Rilkego, Interlinie w ciemności. Antytotalitarne gesty poetyckie i kreacyjne wobec Zagłady oraz innych doświadczeń granicznych. Edytorka wierszy Anny Pogonowskiej  i Ireny Tuwim. Autorka 300 artykułów i szkiców. Współautorka podręcznika Staropolskie korzenie współczesności. Nagradzana w konkursach: im. K. Szaniawskiego (2002), im. K. K. Baczyńskiego (2006), ZAIKS-u i PEN Clubu (2022). Opiekunka Koła Naukowego Miłośników Kultury i Literatury Żydowskiej „Dabru emet“ (UAM), członkini Komitetu Nauki o Literaturze PAN, Otwartej Rzeczpospolitej, PEN Clubu, Rady Naukowej seminarium doktorskiego GEOP w Muzeum POLIN, komisji antydyskryminacyjnej przy Rektorze UAM.

Prof. zw. dr hab. Sławomir Jacek Żurek – dyrektor Międzynarodowego Ośrodka Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowej i Wschodniej oraz kierownik Pracowni Literatury Polsko-Żydowskiej KUL. Autor licznych artykułów naukowych z zakresu literaturoznawstwa oraz monografii, m.in.:  Synowie księżyca. Zapisy poetyckie Aleksandra Wata i Henryka Grynberga w świetle tradycji i teologii żydowskiej, Z pogranicza. Szkice o literaturze polsko-żydowskiej, Zastygłe w polszczyźnie. Szkice o świętach w poezji polsko-żydowskiej dwudziestolecia międzywojennego. Koordynator międzynarodowego zespołu badawczego „21st-Century Literature and the Holocaust. A Comparative and Multilingual Perspective”. Członek m.in. Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Rady Episkopatu Polski, Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Prof. dr hab. Bożena Szaynok – historyczka związana z Uniwersytetem Wrocławskim, specjalizująca się w historii najnowszej, historii stosunków polsko-izraelskich, historii Żydów w Polsce po 1945 roku, historii Polski i powszechnej XX wieku. W czasie swojej pracy naukowej prowadziła gościnnie wykłady w: Holocaust Memorial Museum, Yale University, Columbia University, Central Connecticut State University oraz Hebrew University. Za zasługi w badaniu i upamiętnianiu prawdy na temat pogromu kieleckiego została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Anna Bikont – dziennikarka, reporterka i pisarka, z wykształcenia psycholożka. Od pierwszego do ostatniego numeru (1982–1989) pracowała w zespole „Tygodnika Mazowsze”, pisma podziemnej Solidarności, współtworzyła też „Gazetę Wyborczą”, z którą związana jest do dzisiaj. Autorka książki My z Jedwabnego,  biografii Sendlerowa. W ukryciu, biografii Jacka Kuronia – Jacek (współautorka Helena Łuczywo). 

Dr Tomasz Domański – historyk. Zajmuje się badaniami nad zbrodniami niemieckimi oraz relacjami polsko-żydowskimi w okresie II wojny światowej. Autor kilkudziesięciu artykułów, monografii, edycji dokumentów i recenzji. Zastępca redaktora naczelnego „Polish – Jewish Studies” oraz koordynator Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i relacje polsko-żydowskie w latach 1917–1990”. Ostatnio wydał (wraz z dr Alicją Gontarek) opracowanie zbiorowe Stan badań nad pomocą Żydom na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką. Przegląd piśmiennictwa.

Klaudia Kwiecińska – absolwentka Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od lat zaangażowana w działania na rzecz podtrzymywania pamięci o Żydach jędrzejowskich. Badaczka lokalnej historii. Zajmuje się między innymi tłumaczeniem fragmentów Księgi Pamięci jędrzejowskich Żydów z języka hebrajskiego oraz jidysz na język polski. Kuratorka wystawy czasowej Donersztik in Jendrzew. Żydzi z Jędrzejowa w Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie. Członkini programu Liderzy Dialogu przy Forum Dialogu.

Jolanta Kruszniewska – absolwentka polonistyki na Wydziale Polonistyki i judaistyki w Instytucie Judaistyki Wydziału Historycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim, obecnie doktorantka Wydziału Historycznego (praca doktorska dotyczy przebiegu procesów asymilacyjnych Żydów lwowskich na przełomie XIX i XX wieku analizowanych na podstawie wydawanych przez nich periodyków w tym okresie). W kręgu jej zainteresowań badawczych znajduje się prasa żydowska, asymilacja Żydów, historia i kultura Żydów galicyjskich w XIX wieku. Zajmuje się także translacją inskrypcji hebrajskich nagrobków żydowskich w Małopolsce oraz badaniem mikrohistorii społeczności żydowskich (Sądecczyzna, Grybowszczyzna).

Andrzej Białek – socjolog, edukator. Pełni funkcję dyrektora Instytutu Kultury Dialogu i Spotkania Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach. Jest współtwórcą programów antydyskryminacyjnych realizowanych w Instytucie z uczniami kieleckich szkół. Współpracował przy tworzeniu stałych wystaw o pogromie kieleckich w 1918 i 1946 roku.