12 kwietnia 1925 roku powstał symboliczny Grób Nieznanego Żołnierza na Rynku w Kielcach. Zrodzona we Francji idea upamiętnienia Nieznanego Żołnierza wyrastała z tragicznych losów żołnierzy Wielkiej Wojny. Oddając hołd prochom bezimiennego bohatera, honorowano wszystkich poległych.
W odrodzonej Polsce idea ta przybrała wyjątkowe rozmiary. Ponieważ dyskusje na temat formy i miejsca planowanego Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie przeciągały się, to środowiska społeczne i legionowe zaczęły spontanicznie kłaść tablice ku czci bezimiennych poległych. Pierwsza z nich pojawiła się 2 grudnia 1924 roku w Warszawie, u stóp pomnika księcia Józefa Poniatowskiego na placu Saskim. Złożona anonimowo, pod osłoną nocy, zapoczątkowała całą serię podobnych wydarzeń. W Kielcach, z soboty na niedzielę wielkanocną 12 kwietnia 1925 roku, Związek Legionistów Polskich położył w tajemnicy marmurową płytę przed gmachem ratusza na Rynku. Umieszczona na niej inskrypcja głosi:
NIEZNANEMU ŻÓŁNIERZOWI
KIELCE 12-IV-1925 R.
Płyty poświęcone Nieznanemu Żołnierzowi stały się wkrótce miejscami uroczystości. W Kielcach jedną z pierwszych okazji był pochód organizowany przez związki zawodowe 1 maja 1925 roku. Uczestnicy zebrali się na Rynku, a po przemówieniach przy płycie Nieznanego Żołnierza oddano hołd poległym za wolność. Dwa dni później, z okazji rocznicy Konstytucji majowej, złożone zostały na płycie wieńce od organizacji społecznych.
W listopadzie 1934 roku odsłonięto w tym miejscu nową, większą płytę z czerwonego piaskowca. Była poświęcona legionistom pułków kieleckich, a w świadomości kielczan pozostała Grobem Nieznanego Żołnierza. Nie przetrwała do naszych czasów, będąc zniszczoną prawdopodobnie we wrześniu 1939 roku. Natomiast ta pierwsza płyta Nieznanego Żołnierza, przeniesiona w 1934 roku na Cmentarz Wojsk Polskich 1863-1921 i ustawiona przed pomnikiem Bohaterom walk o niepodległość Polski, znajduje się tam do dziś.
____________________________
Fot.1 Składanie wieńców na symbolicznym Grobie Nieznanego Żołnierza na Rynku, drugi z lewej Grzegorz Axentowicz – dyrektor Izby Rzemieślniczej, w tle kamienica „Sołtyki” i wylot ulicy Małej i Leśnej, Polska, Kielce, 1930-1934, dar Marka Axentowicza
Fot. 2 Płyta Nieznanego Żołnierza współcześnie na Cmentarzu Wojsk Polskich 1863-1921
