Dnia 15 października 1817 roku w szwajcarskiej Solurze zmarł Tadeusz Kościuszko – urodzony w 1746 w Mereczowszczyżnie, wywodzący się z białoruskiej szlachty inżynier wojskowy, generał Rzeczypospolitej Obojga Narodów, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, honorowy obywatel Republiki Francuskiej, uczestnik wojny w obronie Konstytucji 3 maja, naczelnik polskiej insurekcji 1794 roku, republikanin, przeciwnik monarchizmu, feudalizmu, pańszczyzny i niewolnictwa, piewca wartości oświeceniowych, deista, zwolennik uniwersalnej świeckiej moralności i tolerancji wobec różnych wyznań religijnych, demokrata podkreślający równość między ludźmi, zwracający się do współpracowników „Obywatelu” i pozdrawiający ich zwrotem „Zdrowie i braterstwo!”.
W swoim testamencie z 2 kwietnia 1817 roku pisał między innymi: „Czując głęboko, że poddaństwo przeciwne jest prawu natury i pomyślności narodów, oświadczam niniejszem, że znoszę je zupełnie i na wieczne czasy w majątku moim Siechnowicze, w województwie brzesko litewskim położonym, tak w imieniu mojem własnem, jak i przyszłych jego posiadaczy. Uznaję więc mieszkańców wsi do majątku tego należącej za wolnych obywateli i nieograniczonych niczem właścicieli posiadanych gruntów. Uwalniam ich od wszelkich bez wyjątku danin, pańszczyzny i powinności osobistych, do których dotąd względem właścicieli majątku tego byli obowiązani. Wzywam ich tylko, aby dla dobra własnego i kraju starali się o zakładanie szkół i szerzenie oświaty”.
Prezentowany portret przedstawia Tadeusza Kościuszkę w sukmanie, z zawiązanym pod szyją czarnym halsztukiem – symbolem walki z tyranią oraz z orderami na piersiach – polskim Virtuti Militari i amerykańskim Cyncynata.
_________________
Fot. Portret Tadeusza Kościuszki, Jan Otto (?), Polska, XVIII/XIX w., papier, pastel
