20 maja 1919 roku urodził się Gustaw Herling-Grudziński – kielczanin, uczeń Męskiego Gimnazjum Żydowskiego oraz Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, student polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim, współtwórca jednej z pierwszych organizacji konspiracyjnych w październiku 1939 roku – Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, więzień łagru, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari za udział w bitwie o Monte Cassino, współtwórca paryskiej „Kultury”, współpracownik Radia Wolna Europa, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej na emigracji, pisarz.
5 czerwca 1997 roku Herling-Grudziński, wspólnie z żoną Lidią Croce, odwiedził nasze Muzeum – Dawny Pałac Biskupów Krakowskich oraz Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, mieszczące się w murach jego dawnej szkoły. Rolę przewodnika dla zaszczytnych gości pełnił ówczesny dyrektor muzeum Alojzy Oborny. Pobyt w Kielcach przywołał wspomnienia pisarza z czasów młodości, które przelał następnie na karty Dziennika pisanego nocą: „Odżyły naraz migawkowe niegdyś i zmatowiałe zdarzenia: tradycyjne przystanki na pryncypialnej ulicy Kielc, stara szkoła, ogród ze stawem (zimą ślizgawka) i alejkami sekretnymi (miejscem »randek«), plac Katedralny, Bazary, gdzie mieszkałem na drugiej stancji (po wyproszeniu mnie z pierwszej), droga na Karczówkę i sama Karczówka. Hen, hen, Góry Świętokrzyskie, zamglone na horyzoncie…”.
Fot. 1 Lidia Croce, Gustaw Herling-Grudziński i Alojzy Oborny w Muzeum Narodowym w Kielcach, Paweł Suchanek, 5 czerwca 1997
Fot. 2 Gustaw Herling-Grudziński i Lidia Croce w Muzeum Narodowym w Kielcach, Paweł Suchanek, 5 czerwca 1997