Z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja prezentujemy nalepkę okienną z kolekcji Działu Historii. Po raz pierwszy tradycja Konstytucji majowej odegrała istotną rolę w roku 1823 – w 32. rocznicę jej uchwalenia uczeń gimnazjum wileńskiego Michał Plater napisał na klasowej tablicy: "Vivat Konstytucja 3 Maja", zaś jego koledzy: "Jak słodkie wspomnienie dla nas rodaków, lecz nie masz, kto by się o nią upomniał". To wydarzenie doprowadziło do śledztwa i rozbicia Filaretów, aresztowano m.in. Adama Mickiewicza.
Pamięć o Konstytucji kultywowano oficjalnie jedynie w Galicji – wydawano kolejne edycje Ustawy Rządowej, broszury i teksty okolicznościowych kazań. Obchody 100. rocznicy zostały zorganizowane we wszystkich zaborach. Jednym z najważniejszych wydarzeń krakowskich było wówczas odsłonięcie w Sukiennicach obrazu Jana Matejki – Konstytucja 3 maja 1791 roku.
W 1915 roku wojska niemieckie, austro-węgierskie oraz Legiony Polskie wyparły Rosjan z Królestwa Polskiego.
W roku następnym przypadła 125. rocznica Konstytucji. Szczególnego znaczenia nabrały obchody w Warszawie – często przywoływany jest rocznicowy, wyjątkowy pochód, który obliczano na 250–300 tys. uczestników. Podczas manifestacji po raz pierwszy na tak dużą skalę eksponowano barwy biało-czerwone, a popularnym motywem patriotycznym były również pamiątkowe nalepki okienne. Pozostały popularne również w latach 1918–1939.
____________________________
Fot. Nalepka okienna, Piotrków, 1915
