6 listopada 1890 roku zmarł w Lublinie Piotr Ściegienny – pochodzący z podkieleckiej Bilczy ksiądz katolicki, przywódca ludowy, działacz niepodległościowy i socjalistyczny. Był uczniem Szkoły Wojewódzkiej w Kielcach – późniejszego Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego. Pracował jako nauczyciel wiejski, wstąpił do zakonu pijarów w Warszawie, w roku 1832 otrzymał święcenia kapłańskie, by następnie pełnić posługę w parafiach na Lubelszczyźnie.
W swoich pismach i wystąpieniach publicznych program socjalistyczny łączył z ewangelicznym zadaniem niesienia pomocy najsłabszym i krzywdzonym. Nie akceptując niewoli narodowej oraz feudalnego poddaństwa, nędzy i braku oświaty wśród włościan, powołał konspiracyjny Związek Chłopski, przygotowując powstanie przeciwko caratowi, które miało rozpocząć się w nocy z 26 na 27 października 1844 roku. Aresztowany i przetrzymywany w więzieniu kieleckim, a następnie w X Pawilonie warszawskiej Cytadeli – po dwóch latach śledztwa – stojąc publicznie pod szubienicą w Kielcach, został skazany na syberyjską katorgę.
Wrócił do kraju po 25 latach. Nie prowadził już działalności konspiracyjnej, pracując w szpitalu bonifratrów na przedmieściach Lublina. Odzyskał także godności kapłańskie, utracone w 1846 roku. Jego pogrzeb był wielką manifestacją patriotyczną robotników lubelskich i włościan Lubelszczyzny. Ponieważ nie posiadał pieniędzy, został pochowany w rodzinnym grobowcu biskupa lubelskiego Józefa Kazimierza Wnorowskiego.
Piotr Ściegienny stał się wzorem dla kolejnych pokoleń, kontynuujących powstańczą tradycję walki o Polskę niepodległą i sprawiedliwą. Obok Tadeusza Kościuszki należał do największych bohaterów narodowych Stefana Żeromskiego – będąc często wspominanym na kartach jego młodzieńczych Dzienników i mając wpływ na kształtowanie się poglądów przyszłego pisarza.
______________
Fotografia prezentuje grób księdza na lubelskim cmentarzu w okresie II Rzeczypospolitej, gdy corocznie 1 maja kończyły się w tym miejscu manifestacje Polskiej Partii Socjalistycznej, a tradycja ta została wznowiona przez opozycyjną PPS w latach 80. Na przedniej ścianie nagrobka widoczna jest fragmentarycznie inskrypcja: „Ks. Piotr Ściegienny / Bojownik o prawa ludu wiejskiego / 1800–1890 / Kapłanowi – demokracie / Wiernemu synowi wsi”.
