Część 4: KOLEJNY WŁAŚCICIEL - KAZIMIERZ CYBULSKI

Cykl: Porcelana ćmielowska w pigułce

Po śmierci Teresy Scypionowej w 1847 roku nową dziedziczką została jedyna córka zmarłej – Maria hr. Scipio del Campo, ks. Drucka Lubecka, wdowa po Franciszku Ksawerym, która w 1850 roku odstąpiła dobra w Opatowskiem swoim synom Józefowi i Aleksandrowi. Ostatecznie w 1856 roku jedynym właścicielem fabryki został Aleksander Drucki Lubecki. Dzięki niemu dobra Ćmielów, Bałtów i Sadowie doczekały się wreszcie większych inwestycji, z których najważniejszą było wzniesienie budynku dla fabryki, która dotychczas mieściła się w zespole kilku drewnianych domów i szop.

Po przebudowie fabryka została wydzierżawiona Stanisławowi Pogorzelskiemu, prowadzącemu dotychczas księgowość zakładu. Pogorzelski otworzył w Warszawie główny skład wyrobów fabryki ćmielowskiej przy ul. Senatorskiej 20. Ze względu na znaczne obciążenie opłatą dzierżawną i wydatkami związanymi z utrzymaniem fabryki, w 1863 roku wszedł w spółkę z Kazimierzem Cybulskim z Warszawy. Od tej pory Pogorzelski administrował fabryką w Ćmielowie, a Cybulski odbierał towar kierowany do Warszawy i sprzedawał go w sklepie u zbiegu ulic Miodowej i Senatorskiej, dokąd został przeniesiony główny skład fabryki ćmielowskiej. Od 1863 roku przy sklepie działała malarnia z piecem do wypalania malatur na fajansie i porcelanie. Gabriel Weiss pozostał na stanowisku dyrektora i nadal kierował produkcją fajansu, porcelany i kamionki.

Ostatecznie Kazimierz Cybulski, któremu warszawski sklep funkcjonujący od 1867 roku w pałacu Blanka przynosił znaczne dochody, kupił fabrykę w Ćmielowie od Aleksandra ks. Druckiego Lubeckiego. Miało to miejsce nie później niż w 1873 roku, bowiem na wystawie w Wiedniu Cybulski występował jako wystawca ćmielowskich naczyń kamiennych. Nowy właściciel zmienił dotychczasowy profil produkcji, rezygnując niemal całkowicie z wyrobu fajansu. Rozwinął natomiast produkcję porcelany, kamionki, a przez krótki czas w Ćmielowie produkowano także majolikę, której działem kierował Stanisław Thiele.

Porcelana z czasów Cybulskiego była znaczona wyciskanymi w masie literami F.P.C. (Fabryka Porcelany Ćmielów). Te same litery stosowano w sygnaturach malowanych podszkliwnie tak jak w okresie wcześniejszym, lecz bez korony. Litery występowały w kolorze czarnym i niebieskim. Jednocześnie z nimi stosowano wyciskane w masie napisy CMIELOW lub CMIE. Cybulski utrzymał natomiast znaki stosowane na fajansach z dekoracją drukowaną, które nie zmieniły się do 1882 roku. Produkowane w fabryce naczynia kamienne znaczono wyciskanym napisem ĆMIELÓW. Na puszkach aptecznych z lat 1870–1887 pojawiają się wyciski F.P.C i orzeł. Majolika była sygnowana ręcznie wykonywanymi napisami w kolorze czarnym, niebieskim lub brązowym. Stosowano pełną nazwę: „Manufacture de Maiolique á Ćmielow” lub skróty: „M. de F.A. à C./C.C.”, „M. de M. à Ć” i „M. de M. à C./C.C”. Naczynia dekorowane własnoręcznie przez Thielego sygnowane były monogramem wiązanym „TS”.

 

 waza z portretami

Waza z portretami F. Chopina i L. Pasteura, 1863–1887, porcelana, biskwit

 

filiżanka ze spodkiem

Filiżanka ze spodkiem z dekoracją neorokokową, 1863–1887, porcelana, malowanie ręczne, złocenie

 

filiżanka ze spodkiem

Filiżanka ze spodkiem, 1879–1880, majolika

spodek

Spodek, 1879–1880, majolika

 

POWRÓT