Glina – jest najbardziej znanym surowcem do wyrobu ceramiki. Nadaje się do modelowania, rzeźbienia (lepienia), kształtowania na toczku, odciskania i odlewania w formach gipsowych. Po wysuszeniu możne być malowana farbami lub pokrywana szkliwem.
Masy plastyczne:
Masa solna – znana już w Egipcie, Grecji, Rzymie, służyła do wykonywania przedmiotów religijnych.
Wariant 1
Przepis:
- 1 szklanka mąki pszennej
- 1 szklanka soli
- ok. 0,5 szklanki woda
Do głębokiej miski wsypujemy mąkę i sól. Dokładnie mieszamy i wlewamy niewielką ilość wody. Mieszamy, rozgniatamy grudki, dodajemy odrobinę wody i ponownie mieszamy. Ciasto wyjmujemy na stół lub stolnicę i zagniatamy, aż będzie gładkie (kilka minut).
! Ilość wody jest tu kluczowym czynnikiem i trzeba ją wlewać stopniowo.
!! Jeśli planujemy resztę masy solnej wykorzystać w innym terminie, wkładamy ją do szczelnego zamkniętego pojemnika (np. pojemnika na żywność).
Wariant 2
Masa solna utwierdzona/szybciej schnąca – tu magicznym składnikiem jest klej do tapet. Oczywiście nie jest to już eko-zabawa i trzeba uważać przy pracy ze starszymi dziećmi(a dla maluszków raczej nie polecam). Przydaje się przy tworzeniu dekoracji, które z założenia mają być wytrzymałe.
-1 szklanka mąki;
-1 szklanka soli;
- 2 łyżki kleju do tapet
- woda
Mąkę mieszamy z solą i klejem do tapet. Stopniowo dodajemy wodę i ugniatamy masę. Przy formowaniu i wycinaniu trzeba się śpieszyć, bo taka wersja masy solnej szybciej wysycha
Suszenie:
1 - suszenie na powietrzu. Metoda wymagająca czasu. Wykonaną formę z masy solnej zostawiamy np. na folii aluminiowej lub papierze do pieczenia. Zmieniamy jej ułożenie w ciągu dnia.
2 - piekarnik rozgrzewamy do temperatury 50-60 stopni i wkładamy dekoracje z masy solnej. Po godzinie wyłączamy piekarnik, przekręcamy elementy z masy solnej i zostawiamy na kolejną godzinę w ciepłym piekarniku. Powtarzamy wszystkie czynności jeszcze raz. Jeśli krawędzie dekoracji zaczynają się wywijać, trzeba szybko przekręcić na druga stronę i zmniejszyć temperaturę. Preferuję niższą temperaturę i dłuższe suszenie, bo dzięki temu jest mniejsze prawdopodobieństwo, że masa popęka.
Kaszolina – kolejny z prostszych przepisów na fajną i „jadalną” masę plastyczną (alternatywa masy solnej w sam raz dla maluszków, które wszystko wkładają do buzi) Ma delikatnie ziarnistą konsystencję.
- kasza manna
- ciepła woda
- opcjonalnie przyprawy np. kurkuma lub barwnik spożywczy; można też pokolorować po wyschnięciu.
Do kaszy stopniowo dolewamy ciepłą (nie gorącą!) wodę ( wersję można wzbogacić barwnikiem spożywczym lub przyprawami np. kurkumą). Zagniatamy na jednolitą masę. Robimy to stopniowo- jeśli dodamy za dużo wody masa nie będzie się nadawała do formowania. Wykonujemy np. figurkę.
Ciastolina – typu ”play doh”
- 2 szklanki mąki
- 1 szklanka soli
- 2 szklanki ciepłej wody
- 2 łyżki oleju
- 1 łyżka kwasku cytrynowego
- ulubiony aromat do ciast (np. migdałowy)
- barwniki spożywcze
Mąkę, sól, wodę, olej i kwasek wymieszaj w garnku (można użyć w tym celu miksera). Podgrzewamy na wolnym ogniu, mieszając drewnianą łyżką. Masa powinna zgęstnieć i uzyskać konsystencję puree ziemniaczanego. Ciasto ma się nie kleić do palców. Ciepłą ciastolinę wyrabiamy na stole, dodajemy aromat. Dzielimy na tyle kawałków, ile chcemy uzyskać kolorów. Dodajemy barwniki spożywcze i wyrabiajmy do uzyskania jednolitego koloru. Przechowujemy w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Masa ceramiczna – jest gładsza w dotyku od masy solnej i pozwala tworzyć bardzo szczegółowe oraz delikatniejsze dekoracje. Dodatkowo połączenie masy z brokatem umożliwia stworzenie w szybki sposób efektownych dekoracji. Gotowe prace suszymy na kartce około 12 godzin i nasze dekoracje są gotowe. Gdy spojrzymy na nasze prace pod światło lub przy lampce zobaczymy jak pięknie przenika przez nie światło. Po wyschnięciu masę można pomalować.
- 1 szklanka mąki ziemniaczanej
- 1 szklanka kleju wikol
- 2 łyżki soku z cytryny
- 2 łyżki oliwy
- opcjonalnie brokat
Do miski wsypujemy mąkę ziemniaczaną, wlewamy klej wikol, dodajemy cytrynę i oliwę. Wszystko razem mieszamy łyżką. Kiedy składniki zaczną się łączyć zagniatamy je dłońmi. Jeśli masa klei się do rąk lub podczas wałkowania przykleja się do blatu posypujemy dłonie lub blat niewielką ilością mąki. Po kilku minutach masa porcelanowa jest gotowa do tworzenia dekoracji. Można podzielić masę na części: białą, a do pozostałej części dodać brokat i zagnieść razem. Rada: kawałek masy z którym nie pracujemy w danej chwili należy schować np. do pudełka aby nie wysechł.
Foto: MNKi
