Edmund Massalski

Cykl: Uczniowie kieleckiej szkoły

Edmund MassalskiEdmund Massalski - pedagog, przyrodnik, regionalista, działacz społeczny i harcerski. Urodził się 19.11.1886 roku w Michałowie koło Starachowic, zmarł 27.03.1975 roku w Kielcach.
Uczeń Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach. Maturę zdał w Petersburgu. Studiował geografię i botanikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez ponad 40 lat pracował jako nauczyciel w kieleckich szkołach m.in.
Szkole Handlowej, Gimnazjum Żeńskim Marii Krzyżanowskiej, Męskim Gimnazjum im. Mikołaja Reja, Gimnazjum im. bł. Kingi, a w latach dwudziestych także w radomskich. Podczas II wojny wykładał na tajnych kompletach geografię i biologię. Był jednym z organizatorów i wykładowców Powszechnego Uniwersytetu Regionalnego w Kielcach. 

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do oddziałów Józefa Piłsudskiego. Był członkiem władz Komitetu Narodowego Kielc, a w latach 1917–18 brał udział w tworzeniu polskiego aparatu administracyjnego podległego RP na terenie byłej guberni kieleckiej. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej został członkiem Kieleckiego Komitetu Obrony Państwowej. Pełnił funkcję radnego Rady Miejskiej w Kielcach. Był organizatorem i pierwszym prezesem Kieleckiego Towarzystwa Naukowego, współinicjatorem powołania Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Kielcach oraz członkiem władz oddziału Towarzystwa Kultury Polskiej w Kielcach. Należał do założycieli Świętokrzyskiego Towarzystwa Fotograficznego. Redaktor i wydawca „Ziemi Kieleckiej”, a w latach 1917–1923 „Gazety Kieleckiej”. Główny organizator ruchu harcerskiego na Kielecczyźnie. Był też komendantem Chorągwi Kieleckiej ZHP. 

Od lat dwudziestych zajmował się regionalizmem i problematyką regionalną. Kształcił przewodników Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Był dyrektorem Instytutu Badań Regionalnych w Kielcach. Zainicjował powstanie serii opracowań „Teka Świętokrzyska”. W latach okupacji uczestniczył w zabezpieczaniu eksponatów Muzeum Świętokrzyskiego. Jeszcze w trakcie wojny tworzył wspólnie z kolegami koncepcję Instytutu Badań Regionalnych, który powstał w 1945 roku w Kielcach. Po wyzwoleniu powrócił do pracy nauczycielskiej, pełniąc równocześnie od 1946 roku funkcję pierwszego prezesa oddziału i okręgu kieleckiego PTK. W latach 1946-1961 był dyrektorem Muzeum Świętokrzyskiego.
Zgodnie z testamentem jego księgozbiór oraz osobiste dokumenty przekazane zostały do Oddziału Świętokrzyskiego PTTK w Kielcach. Imię Edmunda Massalskiego nosi oznakowany na czerwono, wiodący z Kuźniak do Gołoszyc, główny szlak turystyczny Gór Świętokrzyskich.

 

Fot. Edmund Massalski, ze zbiorów MNKi

 

 

POWRÓT