Muzeum Stefana Żeromskiego

Bohaterami cyklu są osoby wywodzące się ze świętokrzyskiej ziemi. To uczniowie kieleckiej szkoły, w której kształcił się Stefan Żeromski, a w której murach obecnie mieści się Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego. Ludzie ci – bohaterowie walk narodowo-wyzwoleńczych, politycy, literaci, a także regionaliści, dbający o pamiątki i pamięć tzw. małych ojczyzn – na stałe wpisali się w historię Polski.

Bolesław Anc, powstaniec 1863 roku, inżynier kolejowy, urodził się 1841 roku w Jędrzejowie, zmarł 11.08.1909 roku we Lwowie. Uczeń Szkoły Wyższej Realnej w Kielcach, a następnie gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim. Studiował na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu w Petersburgu. Brał udział w powstaniu styczniowym. Schwytany przez Rosjan w Górach Świętokrzyskich, więziony w Staszowie i Kielcach. Był komisarzem żandarmerii narodowej w województwie krakowskim i zastępcą komisarza województwa lubelskiego.

WIĘCEJ

Dominik Anc - adwokat, urodził się 20.07.1844 roku w Jędrzejowie, zmarł 28.05.1918 roku w Warszawie. Uczeń Szkoły Wyższej Realnej w Kielcach. W 1860 roku zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych, a dwa lata później na Wydział Prawa i Administracji Szkoły Głównej w Warszawie. Uczestnik powstania styczniowego, walczył m.in. w bitwie pod Małogoszczem. W 1867 roku ukończył studia ze stopniem magistra prawa. W 1876 roku został mianowany adwokatem przysięgłym. Był obrońcą w procesie I Proletariatu w 1885 roku.

WIĘCEJ

Wojciech Biechoński, powstaniec 1863 roku, członek organizacji czerwonych, działacz społeczny i spółdzielczy urodził się w 1839 roku w Kielcach, zmarł 31.12.1926 roku we Lwowie. Uczeń Szkoły Wyższej Realnej w Kielcach oraz polskiej szkoły wojskowej we Włoszech. Od 1859 roku związany był z organizacją narodową. Przez Komitet Centralny został nominowany na komisarza województwa krakowskiego.

WIĘCEJ

Edmund Biernacki - wybitny lekarz, twórca popularnego badania krwi – OB "odczyn Biernackiego", urodził się 19.12.1866 roku w Opocznie, zmarł 29.12.1911 roku we Lwowie. Uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, później w Lublinie. W 1889 roku uzyskał dyplom lekarza na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie podjął prace jako asystent w Klinice Terapeutycznej Uniwersytetu Warszawskiego. Później pracował w Heidelbergu i Paryżu. Po powrocie do kraju został ordynatorem kliniki chorób wewnętrznych w Szpitalu Wolskim w Warszawie. Był to dla niego czas licznych badań i wielkich odkryć.

WIĘCEJ

Adolf Tomasz Dygasiński - prozaik, publicysta, pedagog, urodził się 7.03.1839 roku w Niegosławicach, zmarł 3.06.1902 roku w Grodzisku Mazowieckim. Początkowo nauki pobierał w Zielenicach, później kształcił się w Pińczowie, a następnie w Wyższej Szkole Realnej w Kielcach, którą ukończył w 1860 roku „z wyróżnieniem i pochwałą”. Później studiował w Szkole Głównej w Warszawie. Przerwał naukę by wziąć udział w powstaniu styczniowym. Został aresztowany nieopodal Jędrzejowa i osadzony w olkuskim więzieniu. Po upadku powstania wrócił na studia w Warszawie, później krótko studiował w Pradze. Ze względów finansowych przerwał studia i podjął pracę jako guwerner. Jego wychowankami byli m.in. malarz Jacek Malczewski oraz Wacław Karczewski - powieściopisarz, dziennikarz oraz, podobnie jak Stefan Żeromski, bibliotekarz (1900-1910) w Muzeum Narodowy Polskim w Rapperswilu. 

WIĘCEJ

Józef Ozga-Michalski - uczeń Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Swoje pierwsze utwory literackie publikował w szkolnym czasopiśmie literackim „Młodzi Idą”. W 1938 roku wydał zbiór legend świętokrzyskich pt. Łysica gwarzy – godki świętokrzyskie.

WIĘCEJ

Sławoj Felicjan Składkowski - uczeń gimnazjum filologicznego w Kielcach, gdzie w 1904 roku zdał maturę. Rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Tam zetknął się z młodzieżowymi kółkami socjalistycznymi, z którymi podjął współpracę. Aresztowany podczas manifestacji na placu Grzybowskim i w konsekwencji relegowany z uczelni. W Krakowie kontynuował studia medyczne, które ukończył z dyplomem doktora medycyny i specjalnością chirurga. Od sierpnia 1914 roku służył w oddziałach strzeleckich Józefa Piłsudskiego, z I Brygadą przebył cały szlak legionowy.

WIĘCEJ

Gustaw Herling-Grudziński pisarz, publicysta, który jako pierwszy na świecie opisał piekło obozów sowieckich. Urodził się 20.05.1919 roku w Skrzelczycach, zmarł 4.07.2019 roku w Neapolu. Uczeń Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Kielcach, od 1934 roku Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Żeromskiego. Debiutował w 1935 roku artykułem Świętokrzyżczyzna opublikowanym w piśmie młodzieży szkolnej „Kuźnia Młodych”.

WIĘCEJ

Zygmunt Wasilewski - polityk Narodowej Demokracji, publicysta, senator III kadencji II RP. Urodził się 30.04.1865 roku w Siekiernie koto Bodzentyna, zmarł 25.10.1948 roku w Wiśle. Uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach. Nastypnie studiował prawo w Warszawie, Petersburgu i Kijowie. Wykazywał aktywność na wielu polach, byt etnografem, bibliotekarzem, krytykiem literackim, historykiem i historykiem literatury, publicystą, politykiem, autorom rodzinnych wspomnień - a przede wszystkim dziennikarzem.

WIĘCEJ

Wiktor Jaroński - prawnik, działacz polityczny i poseł do Dumy. Urodził się 20.05.1870 roku w Kielcach, zmarł 6.09.1931 roku w Kielcach. Uczeń kieleckiego Męskiego Gimnazjum Rządowego. Student prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Sędzia pokoju, działacz organizacji niepodległościowych. Członek Ligi Narodowej. W 1903 roku wybrany do Rady Opiekuńczej Kieleckiej Męskiej Szkoły Handlowej.

WIĘCEJ

Franciszek Loeffler - działacz niepodległościowy, lider Polskiej Partii Socjalistycznej w Kielcach. Urodził się 4.09.1875 roku w Kielcach, zmarł 24.02.1919 roku w Kielcach. Uczeń kieleckiego Męskiego Gimnazjum Rządowego. Członek, a następnie lider Polskiej Partii Socjalistycznej w Kielcach. Aresztowany i więziony w X pawilonie cytadeli warszawskiej. Skazany na dwa lata zesłania i wydalony z granic Królestwa.

WIĘCEJ

Bolesław Markowski - prawnik, ekonomista, działacz samorządowy,  wiceminister skarbu. Urodził się 23.03.1862 roku w Zawichoście, zmarł 30.09.1936 roku w Kielcach. Absolwent Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Po studiach pracował jako urzędnik w prokuraturze, sądzie i izbie skarbowej w Kielcach. 

WIĘCEJ

Roman Plenkiewicz - pedagog, historyk, literat. Urodził się 21.01.1833 roku we wsi Skórczów pod Pińczowem, zmarł 4.10.1910 roku w Warszawie. W 1849 roku ukończył Szkołę Wyższą Realną w Kielcach. Początkowo pracował jako nauczyciel domowy, później jako polonista wykładał w szkołach w Warszawie, Płocku, Piotrkowie.

WIĘCEJ

Marian Sołtysiak pseudonimy Barabasz, Mateusz Sobczak - dowódca oddziału Armii Krajowej, oficer Wojska Polskiego. Urodził się 1.02.1918 roku w Gnojnie, zmarł 18.12.1995 roku w Kielcach. Uczeń Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Kielcach. Należał do szkolnego Koła Literatów, redakcji gazetki „Młodzi idą” oraz 2 Kieleckiej Drużyny Harcerskiej im. Jana Henryka Dąbrowskiego.

WIĘCEJ

Piotr Ściegienny - pijar, działacz społeczny i niepodległościowy. Urodził się 31.01.1801 roku Bilczy koło Kielc, zmarł 6.11.1890 roku w Lublinie. Uczył się w szkole elementarnej w Brzezinach, następnie uczęszczał do Szkoły Wojewódzkiej w Kielcach. W 1827 roku w Warszawie rozpoczął studia seminaryjne, które kontynuował w kolegium pijarskim w Opolu Lubelskim.

WIĘCEJ

Bolesław Prus - właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus, pisarz, publicysta. Urodził się 20.08.1847 roku w Hrubieszowie, zmarł 19.05.1912 roku w Warszawie. Wcześnie stracił rodziców – matka zmarła, gdy miał trzy lata, ojciec gdy miał lat dziewięć. Opiekę nad Aleksandrem powierzono wówczas mieszkającej z Puławach babce.

WIĘCEJ

Jan Strożecki - działacz niepodległościowy, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalistycznej. Urodził się 21.06.1869 roku w Chmielniku, zmarł 3.08.1918 roku we Francji. Absolwent Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach, przyjaciel Stefana Żeromskiego, który zostawił o nim piękne wspomnienie w Puszczy jodłowej. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim.

WIĘCEJ

Edmund Massalski - pedagog, przyrodnik, regionalista, działacz społeczny i harcerski. Urodził się 19.11.1886 roku w Michałowie koło Starachowic, zmarł 27.03.1975 roku w Kielcach. Uczeń Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach. Maturę zdał w Petersburgu. Studiował geografię i botanikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez ponad 40 lat pracował jako nauczyciel w kieleckich szkołac. 

WIĘCEJ