.jpg)
Jan Strożecki - działacz niepodległościowy, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalistycznej. Urodził się 21.06.1869 roku w Chmielniku, zmarł 3.08.1918 roku we Francji. Absolwent Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach, przyjaciel Stefana Żeromskiego, który zostawił o nim piękne wspomnienie w Puszczy jodłowej. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim.
W listopadzie 1892 roku z ramienia Zjednoczenia Robotniczego uczestniczył w zjeździe socjalistów polskich w Paryżu, który dał początek Polskiej Partii Socjalistycznej. Kierował pracą PPS w Królestwie Polskim. Na II Zjeździe partii został członkiem jej Centralnego Komitetu Robotniczego i redaktorem powołanego wówczas pisma „Robotnik”.
W sierpniu 1894 roku został aresztowany i uwięziony w cytadeli warszawskiej. W 1896 roku został skazany na osiem lat i zesłany do Wschodniej Syberii. Tam prowadził szeroką korespondencję i pisał dziennik. Bardzo dużo fotografował. Interesował się kulturą rdzennych mieszkańców Syberii. Sporządzał notatki etnograficzne, współpracował na tym polu z Rosyjską Akademią Nauk, dla której nagrywał na fonografie pieśni Jakutów. Po powrocie z zesłania w 1904 roku zamieszkał w Warszawie. Włączył się w nurt działalności PPS-Lewicy. Brał udział w wydarzeniach rewolucji 1905-1906. W 1906 roku wyjechał do Genewy, gdzie wziął ślub z polską lekarką Esterą Golde, działaczką PPS. Małżeństwo osiadło w Paryżu. Jan Strożecki prowadził tam zakład fotograficzny. Nie zaprzestał działalności socjalistycznej, stał się też czołowym działaczem społecznym środowiska polskiej emigracji, był m.in. współzałożycielem Polskiego Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza.
Zginął 3 sierpnia 1918 roku w Privas na południu Francji ratując tonącego. Został pochowany na cmentarzu Pantin w Paryżu; rzeźbę nagrobną wykonał Xawery Dunikowski.
Uważa się, że Strożecki był prototypem bohaterów powieści Stefana Żeromskiego, m.in. postaci „Figi” Waleckiego z Syzyfowych prac.
Fot. Jan Strożecki, Polona
