M.jpg)
arian Sołtysiak pseudonimy Barabasz, Mateusz Sobczak - dowódca oddziału Armii Krajowej, oficer Wojska Polskiego. Urodził się 1.02.1918 roku w Gnojnie, zmarł 18.12.1995 roku w Kielcach.
Uczeń Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Kielcach. Należał do szkolnego Koła Literatów, redakcji gazetki „Młodzi idą” oraz 2 Kieleckiej Drużyny Harcerskiej im. Jana Henryka Dąbrowskiego. Po ukończeniu szkoły odbył służbę wojskową. Sołtysiak brał udział w kampanii wrześniowej. Walcząc pod Zamościem dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i wrócił w rodzinne strony. Początkowo działał Związku Jaszczurczym, później w Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, a następnie w oddziale „Jędrusiów”. W styczniu 1943 roku został mianowany dowódcą Kedywu obwodu kieleckiego AK, wówczas przyjął pseudonim Barabasz. Na przełomie lutego i marca zorganizował oddział dywersyjny „Wybranieccy”, który działał pod jego dowództwem na południowych stokach Gór Świętokrzyskich. Barabasz stoczył szereg potyczek z Niemcami i przeprowadził wiele akcji dywersyjnych. W ramach akcji „Burza” walczył pod Antoniowem, Fanisławicami, Radkowem oraz Chotowem. W końcu października oddział wrócił w Góry Świętokrzyskie.
Po zakończeniu wojny aresztowany, później przyjęty w szeregi Wojska Polskiego. W 1949 roku został ponownie aresztowany. W 1951 roku w procesie pokazowym, odbywającym się w Kielcach, skazany został na siedem lat więzienia i zdegradowany do stopnia szeregowca. Karę odbywał w więzieniu w Kielcach i w Krakowie. Ze względu na zły stan zdrowia został z więzienia zwolniony. Dwa lata później wrócił do Kielc i pracował m.in. w Wojewódzkim Domu Kultury. Później wyjechał do Warszawy, gdzie pełnił funkcję sekretarza komisji historycznej w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Sołtysiak był autorem wielu publikacji, z czego najbardziej znana jest książka Chłopcy Barabasza. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Orderem Krzyża Srebrnego Virtuti Militari. Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Ełku.
Fot. Marian Sołtysiak, ze zbiorów AK Okręg Kielecki
