Muzeum Archeologiczne w Wiślicy zaprasza w podróż po stylach architektonicznych. Co tydzień, opierając się na zabytkach Muzeum, będziemy prezentować jedną ciekawostkę dotyczącą architektury danego stylu. Waszym zadaniem będzie zbieranie kart do gry memory ze zdjęciami wiślickich zabytków. Każdy tydzień to cztery nowe karty. Zbierzcie wszystkie i bawcie się dobrze!
WAKACJE ZE STYLEM
Architektura romańska
Styl romański cechuje prostota brył (przestrzenne graniastosłupy, ostrosłupy i elementy walca), które składają się na całość budowli. Zadaniem grubych murów z małymi otworami okiennymi było przeniesienie obciążenia sklepienia kolebkowego, później krzyżowego. Dodatkowym elementem nośnym w większych powierzchniach wewnętrznych były filary i kolumny.
Układ przestrzenny budowli romańskich
Romańskie budowle kościelne zakładane były na planie koła (rotundy), krzyża greckiego (równoramiennego) oraz krzyża łacińskiego (o dolnym ramieniu dłuższym od pozostałych). Wnętrza są jednoprzestrzenne (jednonawowe) lub wielonawowe.
Apsyda (absyda)
.jpg)
Pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły kościoła
i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerku.
Wątek opus spicatum
Głównym materiałem budowlanym w czasach panowania dynastii Piastów był granit, który początkowo można było spotykać w postaci otoczaków i łupanych płytek. Z czasem jednak były już dostępne obciosane kostki. Ceramiczne cegły zaczęły być stosowane w budownictwie pod koniec okresu romańskiego. Natomiast do detali architektonicznych używany był piaskowiec. Zaprawy murarskie i tynki sporządzano z wapienia i gipsu.
Architektura gotycka
Gotyckie budowle odznaczały się dużą lekkością w stosunku do budowli romańskich. Miały one wiele okien (ozdobionych zazwyczaj witrażami), strzeliste wieże, bogato zdobione portale. Inne cechy charakterystyczne to m.in. łuk ostry, sklepienia krzyżowo-żebrowe i system łuków przyporowych, odciążających ściany budowli. Wnętrza kościołów zdobiły często freski, przedstawiające sceny biblijne.
Gotyckie portale okienne
Elegancję stylu gotyckiego podkreślały wyjątkowe elementy ozdobne. Na szczególną uwagę zasługują wielkie strzeliste okna lub rozety, a w nich układane z kolorowego szkła witraże. Witraż to ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki osadzone między żelaznymi sztabami.
Gotyckie sklepienia budowli
Sklepienia budowli, interesujące pod względem konstrukcyjnym i dekoracyjnym, były jednym z ważniejszych osiągnięć architektury gotyckiej. Wchodziły w skład tzw. systemu szkieletowego, który pozwalał na wznoszenie wysokich i smukłych świątyń przy ograniczeniu murów zewnętrznych.
Gotycki system filarowo-przyporowy
To rodzaj konstrukcji, która rozwinęła się w gotyku i umożliwiła wykonywanie sklepień o dużych rozpiętościach i na znacznych wysokościach. Jest to system, w którym ciężar sklepienia wspiera się na filarach we wnętrzu budowli i na przyporach na zewnątrz. System ten umożliwiał konstruowanie strzelistych budowli z dużymi oknami.
