Św. Florian

Święty od ognia i wody
4 maja przypada wspomnienie świętego Floriana, jednego z popularniejszych patronów polskiej tradycji ludowej i nie tylko, gdyż jego kult był dość powszechny w całej Europie Środkowej. Popularność świętego była szczególnie duża w wiekach, gdy dominowała zabudowa drewniana i byle iskra lub uderzenie pioruna mogło doprowadzić do pożaru całej wsi. Opieka patrona strzegącego dobytek przed ogniem była więc bardzo potrzebna. Między XIII a XV wiekiem wykształcił się wzór ikonograficzny, zgodnie z którym święty Florian przedstawiany jest jako rzymski żołnierz w tunice i hełmie. Tak właśnie ukazał świętego rzeźbiarz ludowy Józef Jurkowski. Postać ubrana jest w strój rzymskiego żołnierza i długi płaszcz. Po prawej i lewej stronie świętego widnieją jego nieodzowne atrybuty: dzban (zgodnie z legendą Florian miał ugasić budynek, polewając go wodą z jednego tylko dzbana) i płonący budynek. Pod nogą ma koło młyńskie, a w prawej dłoni gałązkę palmy – symbol męczeńskiej śmierci. Patronem polskich strażaków święty Florian stał się w połowie XIX wieku wraz z rozwojem straży ogniowych. Mimo upływu czasu nadal pozostaje patronem i opiekunem wszystkich strażaków, a przy remizach często widnieje jego wizerunek.

Święty Florian
Według przekazów Florian pochodził z terenów dzisiejszej Austrii. Był rzymskim oficerem, który zginął w obronie wiary katolickiej. Po torturach, które jednak nie złamały jego wiary, przywiązano mu kamień młyński i wrzucono do rzeki Enns. Jak głoszą podania, kat, który strącił Floriana do rzeki nagle oślepł, a wzburzona rzeka umieściła zwłoki męczennika na wystającym kamieniu nadbrzeżnym, gdzie osłaniał go skrzydłami olbrzymi orzeł. Kazimierz Sprawiedliwy w XII wieku sprowadził relikwie świętego Floriana do Krakowa. W Polsce kult świętego rozpoczął się po roku 1528, gdy pożar zniszczył całą dzielnicę Krakowa, a ocalał tylko kościół z relikwiami Floriana na Kleparzu. Od tego momentu zaczęto Floriana czcić w całej Polsce jako patrona podczas klęsk pożaru, powodzi i sztormów. Jest on także patronem Krakowa, strażaków, hutników i kominiarzy.

 
____________________________

Św. Florian, Józef Jurkowski (1884–1986), Wysoki Duże, pow. Staszów, ok. 1942 wys. 62, szer. 29, głęb. 14,4 cm
____________________________